Kasza jęczmienna: wartości odżywcze, zdrowotne, lecznicze, rodzaje

Kasza jęczmienna - właściwości zdrowotne, wartości odżywcze, sposób przygotowania

Jest jedną z najpopularniejszych kasz w Polsce. Występuje w kilku odmianach, z których każda wykazuje właściwości prozdrowotne. Kasza jęczmienna - bo o niej mowa, to główny składnik krupniku oraz fantastyczna podstawa wielu odżywczych dań. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o jej wartościach odżywczych oraz właściwościach leczniczych – czytaj dalej!

Rodzaje kaszy jęczmiennej

Na rynku dostępnych jest kilka produktów powstających z jęczmienia. Różnią się one między sobą stopniem przetworzenia ziarna. Najbardziej popularna jest odmiana perłowa, która pięknie prezentuje się na talerzu. Swój wygląd zawdzięcza złożonemu procesowi obróbki. Drugą najbardziej znaną, choć wybieraną znacznie rzadziej, odmianą jest pęczak. Jest on niesłusznie uznawany przez wielu za materiał odpadowy, produkt gorszej jakości. W rzeczywistości gatunek zwany pęczakiem to najmniej przetworzone ziarno, które zawiera najwięcej wartości odżywczych. Kasza jęczmienna dostępna na polskim rynku występuje pod nazwami:

• pęczak tradycyjny oraz obtaczany (tzw. kujawskiego);
• łamana (wiejska) – oczyszczona i obłuszczona, ale nie wypolerowana;
• perłowa (mazurska) – pozbawione łuski ziarno, poddane procesowi łamania i polerowania (występuje w trzech rozmiarach: gruba, średnia i drobna);
• perłowa prażona.

Według statystyk ustępuje ona popularnością tylko gryce. Osoby dorosłe sięgają po potrawy bazujące na tym ziarnie około dwóch razy w tygodniu. To bardzo dobry wynik ze względu na właściwości zdrowotne jęczmienia. Dietetycy mówią, że w menu każdego dorosłego, różnego rodzaju kasze powinny występować nawet kilka razy w tygodniu.

Wartości odżywcze

Wszystkie odmiany kaszy jęczmiennej zawierają dużą ilość błonnika. Poza tą wspólną cechą różnią się one między sobą w zależności od stopnia przetworzenia ziaren. W zrównoważonej diecie nie powinno zabraknąć ani pęczaku, ani odmiany perłowej. Każda bowiem pełni dla organizmu nieco inną funkcję.
Podstawowe wartości odżywcze podamy na podstawie dwóch odmian ziarna. Wahania pomiędzy gatunkami w kontekście zawartości węglowodanów, tłuszczu i kalorii są niewielkie. Największe różnice zauważyć można w ilości białka i błonnika. 

Ziarno jęczmienia to niezwykle bogate źródło witamin, minerałów i pierwiastków śladowych. Włączając posiłki bazujące na tej roślinie do swojego menu, zapewnisz sobie solidne porcje:

• wapnia,
• fosforu,
• potasu,
• cynku,
• żelaza,
• magnezu,
• sodu,
• cynku,
• kwasu foliowego,
• witamin: B1, B2, B3, B6;
• witaminy A i K.

Właściwości zdrowotne

Bogactwo składników odżywczych sprawia, że kasza jęczmienna to produkt wspierający zdrowie i dobre samopoczucie. Duża ilość błonnika pozwala zadbać o dobre funkcjonowanie jelit. Badania naukowe dowiodły, że zdrowy układ pokarmowy to lepsza odporność. Można więc śmiało powiedzieć, że spożywając kaszę jęczmienną, wspierasz także swój układ immunologiczny. Korzystne działanie na komórki chroniące organizm człowieka mają także witaminy z grupy B, w które obfituje to ziarno. Wzmacniają także układ nerwowy, a zatem niwelują skutki stresu oraz zwiększają na niego odporność.
Najbogatszym źródłem niacyny (Wit.B1) jest pęczak. Ten składnik znacząco wpływa na zdrowie. Niacyna bierze udział w procesie produkcji czerwonych krwinek oraz metabolizmie komórkowym. Wykazuje działanie przeciwmiażdżycowe (rozszerza naczynia krwionośne) oraz hamuje szkodliwy wpływ leków. Najlepszy dla zdrowia jest pęczak, a najbardziej uboga w cenne składniki (ale za to lekkostrawna) jest odmiana perłowa. Bez względu jednak na to, którą odmianę wybierzesz, każda wykazuje działanie lecznicze i prozdrowotne.

Jak przygotować kaszę jęczmienną?

Najlepszym sposobem na ugotowanie kaszy jęczmiennej jest wrzucenie jej bezpośrednio do wody. W ten sposób unikasz wykorzystywania plastikowych woreczków, które są źródłem toksycznych substancji. Taki sposób przygotowywania ziarna pozwala też zachować maksimum wartości odżywczych. W procesie obróbki termicznej substancje lecznicze korzystne dla zdrowia przechodzą do wody, stąd wskazanie, aby pozwolić ziarnom ją wchłonąć. Tylko wtedy otrzymujesz pełnowartościowy produkt spożywczy, wraz ze wszystkimi właściwościami leczniczymi.
W zależności od gatunku sposób przygotowania nieznacznie się różni:

• Dla pęczaku: przygotuj 1 szklankę z kaszą pęczak, wypłucz ją, doprowadź do wrzenia 3 szklanki wody z łyżką oleju, gotuj przez około 20 minut.
• Dla odmiany perłowej i wiejskiej: postępuj jak wyżej, zmniejsz tylko objętość wody do 2 szklanek (na 1 szklankę ziarna).

Zastosowanie

Charakterystyczny, ziemisty smak ziarna doskonale sprawdzi się w mięsnych daniach kuchni polskiej. Najbardziej znana potrawa, której bez kaszy jęczmiennej, by nie było, to oczywiście krupnik. Jednak pęczak wykorzystać możesz także w potrawach gulaszowych (także wegetariańskich) oraz daniach z sosem grzybowym. Zdarza się, że stosowana jest jako zdrowszy zamiennik do farszu w gołąbkach. Kasza jęczmienna stała się także produktem numer 1 we współczesnej kuchni. Króluje w potrawach nawiązujących do włoskiego risotto, zwanych kaszotto. To często oryginalne połączenia różnych warzyw, sosu, a także mięsa.

Jej lecznicze działanie sprawdzi się doskonale w problemach z perystaltyką jelit oraz w profilaktyce zmian miażdżycowych. Doceniają ją także osoby przebywające na diecie odchudzającej – ziarno dostarcza dobrej energii, ma liczne wartości odżywcze oraz wspiera zdrowie.

Wskazania

Wskazań do spożywania kaszy jęczmiennej, zarówno perłowej, jak i pęczaku, jest wiele. Na pewno skorzystają z jej właściwości zdrowotnych osoby, które potrzebują oczyścić organizm ze zbędnych produktów przemiany materii. Kasza jęczmienna perłowa i pęczak wesprą usuwanie toksyn także na poziomie komórkowym. Ponadto, z jej właściwości zdrowotnych i leczniczych skorzystają osoby potrzebujące:

• poprawy koncentracji oraz zwiększenia odporności na stres;
• poprawy kondycji włosów i skóry;
• obniżenia poziomu tzw. złego cholesterolu (LDL);
• wsparcia w walce z anemią;
• wzmocnienia układu kostnego;
• sycących posiłków dostarczających dobrej energii;
• profilaktyki nowotworowej;
• wsparcia w walce z miażdżycą oraz chorobą niedokrwienną serca;
• pokarmów korzystnie wpływających na pęcherzyk żółciowy.

To popularne ziarno posiada także silne właściwości przeciwzapalne, dlatego warto włączyć je do swojego jadłospisu szczególnie jesienią i zimą. Posiłki bazujące na pełnoziarnistych produktach powinny na stałe znaleźć się w menu osób zapracowanych. Przygotowanie takiego dania jest stosunkowo szybkie, a przekąska tego typu dostarcza szybkiej energii na długo. Witaminy wpływające na dobrostan układu nerwowego pozwalają lepiej radzić sobie z codziennymi wyzwaniami.

Przeciwwskazania

Ta odmiana kaszy to samo zdrowie, jednak zawartość glutenu sprawia, że niewskazana jest dla osób chorujących na celiakię. Niektóre źródła podają także, że kasza jęczmienna pęczak dobra jest dla dzieci od 10 miesiąca życia. Osoby borykające się z wrzodami żołądka, refluksem lub zapaleniem wywołanym Helicobacter Pylori również powinny podchodzić do stosowania pęczaku z dużą dozą ostrożności. W tym przypadku wskazane są raczej lekkie, oczyszczone z łusek i rozdrobnione odmiany, takie jak perłowa lub wiejska. Poza tym nie ma żadnych przeciwwskazań, żeby włączyć to fantastyczne prozdrowotne ziarno do diety.

Przepisy

Pożywny obiad

Przedstawiamy jeden z wielu przepisów na szybkie i pożywne danie z pęczakiem. Podana ilość produktów pozwoli ugotować posiłek dla 1–2 osób.

Składniki:

• 1 szklanka kaszy jęczmiennej pęczak,
• 1 cebula,
• 2 ząbki czosnku;
• 1 czerwona papryka;
• 1 cukinia;
• średniej wielkości filet z piersi kurczaka;
• szczypiorek;
• przyprawy: papryka słodka i ostra, pieprz, sól, kurkuma;
• łyżka oliwy;
• masło do smażenia.

Przygotowanie:

Przygotuj wszystkie składniki – warzywa pokrój w kostkę, kurczaka na małe kawałki. Jedną patelnię przeznacz na smażenie mięsa, drugą na duszenie warzyw i kaszy – w ten sposób przygotujesz posiłek, który będzie odpowiedni także dla wegetarian. Na roztopione masło wrzuć pokrojoną w kosteczkę cebulę i szczyptę każdej z przypraw. Mieszaj od czasu do czasu. Dorzuć paprykę i cukinię. Smaż na średnim ogniu. Na koniec dodaj przepuszczony przez praskę czosnek.
W międzyczasie ugotuj 3 szklanki wody z łyżką oliwy i wrzuć do niej kaszę. Gotuj 20 minut.

Pokrój pierś kurczaka na małe kawałki, obsyp lekko solą, pieprzem i kurkumą, dzięki której mięso uzyska piękny kolor. Wrzuć na patelnię i smaż aż do zarumienienia. Połącz mięso z kaszą i warzywami lub przygotuj danie bezmięsne. Posyp potrawę szczypiorkiem do smaku.

Kasza jęczmienna na słodko – śniadanie dla zabieganych

Składniki:

• ½ szklanki kaszy perłowej;
• 1 gruszka;
• 1 jabłko;
• łyżka miodu;
• migdały całe lub w płatkach;
• cynamon;
• mleko krowie lub roślinne;
• 1 łyżka masła.

Przygotowanie:

Ugotuj ziarno jęczmienia w szklance wody. Owoce obierz (lub jeśli wolisz – możesz zostawić skórkę), pokrój na niewielkie kawałki i podsmaż na rozgrzanym maśle. W trakcie smażenia dodaj szczyptę cynamonu do smaku. Złącz wszystkie składniki i podawaj w miseczce. Możesz dolać odrobinę ciepłego mleka własnego wyboru (roślinnego lub krowiego). Posyp potrawę migdałami.

Podsumowanie

Jeśli szukasz dobrego jakościowo pęczaku, kaszy perłowej lub innej odmiany jęczmiennego ziarna – sprawdź ofertę bakaliowo.pl! Zapewniamy atrakcyjne ceny i bogaty wybór. Przekonaj się!

Rodzaje kaszy

Kasza jęczmienna

Zobacz

Kasza jaglana

Zobacz